Vader har de Wind gähn´, he konn dat Bruusen gued lieden un wenn wi tosammen met Moder düör de Büschke trocken, wo so´n grooten un dichten Dannenwald was, un de Wind so grühlick düör de Äste gong, dann sagg he faken: „Wat is dat ´ne Windbühlerie vandage. Ick könn´ick mi unner de Baim henleggen üm mi dat Suusen antohöer´n!“ Aowwer Moder konn dat nich verstaohn, se har ümmer ´n biettken Bammel bi´n Wind. Düset Dönken is ut dat Book … [Read more...]
Dat nieë Book
Dat nieë Book. Plattdüütsk küeren küemt nich üöwerall gued an, et wet auk int Mönsterland nich van Jan und Mann vöstaohn. Dat wuer mi besunners klaor bi de Geschicht´, de mi een Frönd vötallt hat. Un nao düese Geschicht häb ick mien nieët Bööksken näömd. In „Wat küer de Lüe füör ´ne Spraoke . . ?” häb ick jüst sau äs in miene vüörhiärigen Bööker up 60 Sieten Dönekes un Riemsels fasthaollen, de mi tofäöllig üöwern Weg loopen aorre de mi söws … [Read more...]
Onkel(s) un Tanten(s)
Onkel(s) un Tanten(s) hät jedereen, de Süsters un Bröers van Vader un Moder. Aower miärstiet giewt van düsse echten Verwandten nich mäer äs ne guedde Hand vul. In´t Mönsterland aower häbt se ne gaas besunnere Art von Onkel(s) un Tanten(s).So was dat auk bi us an Huus. Et gaw de echten Onkel und Tanten uut de Famillig, de kaimen een- aor tweemaol in´t Jaohr to Besök aor wi fäöhren dao hen. Un et gaw de „Onkels“ un „Tantens“, womet man … [Read more...]
Biäden un Arbaien …
Biäden un Arbaien! Düsse beiden Saken driëpt up de Lüe in´t Mönsterland to. Sess Dag´ inne Wiärk´ wäör´n se fröher up de Kämp aorre un in Stall, sunndags gong´t nao de Kiärk hen. Dao stonnen de Buern faken unnern Taon (Turm). Dat was de beste Platz, üm met´n Naohber ´n biëtken to küern . Un wenn de Priägd (Predigt) van Häröhm äs wiër ´n lück to lang duere, konn man auk wull kuert de Düör van buten tomaken. Sowiet was dat met dat Biäten gued, … [Read more...]
Biärgbau in Westfalen
Biärgbau in Westfalen: We kan sick dao wat van vüörstellen? Eene Antwaod giw dat Medienzentrum Westfalen (LWL) akraot met de Film „Wild Wild Westfalen“, de unner You Tube to saien is:https://youtu.be/2BWfOAeDseY?feature=shared„Strunz“ heet dao dat Waod füör Strontianit, dat tüsken 1874 und 1900 in´t Mönsterland abbaut wuorden was. Et gaw to de Tiet sesshunnertfieftig (!) Löcker (Gruben), van Biäkem (Beckum) üöwer Stewwert (Drensteinfurt) … [Read more...]
Erntedank is elken Dag
An´n eersten Sunndag in´n Oktober is dat Erntedankfest un dat fieërt se in viëlle Düörpkes nich blaoß in´t Mönsterland auk vandage nao wahne graut. Aower pässt dat üöwerhaups nao in de Tiet? Dank to säggen is gued un pässt auk alltiet, aower düert Fest?De Korn-Ernte is auk vandage binoh datsülvige äs fröher, blaoß de Art un Wies´ hät sick düör de grauten Maschinen ännert. Jüst so äs fröher mäkt dat Wiär (Wetter), besunners de viëlle Riängen, … [Read more...]
Plattdüütsch Gebedebook
Plattdüütsch - Theater, Spökenkiekereij, aorre düftigen Derk (Unfug, Witz) - all dat kümmt daobi haruut, wann fraogt wet, worüöwer in´t Mönstersche Platt küert wet. Dat et auk anners geiht, bewiest Otto Pötter met sien nieët Book. Int wiede Mönsterland un auck int Suërland giwwt et vandage nao plattdüütschke Missen in de Kiärk, un de wet auk ümmer gään besökt. Miärstiet sint de auk gued besöökt, dann kuëmmt auk de Niesgierigen to den Misse. Aower … [Read more...]
Platt läern: Vüörküern – Naoküern
Platt läern nao de Naturmethode: „Laot us in de Schoolen un Kinnergäörns gaon un met de Kinner „Platt“ küern!“ Dat is füör Hugo Sandmann van´n Heemaotvöain Schapdetten dat Wichtigste, üm das Mönsterlänner Platt lebennig to haollen. He is all siet Jaohren daobi, de schöne aolle Moderspraok wider to giewen. Un he freit sick drüöwer, dat et int Mönsterland in iärlike Schoolen wiër anbuoden un läert wäd un dat de Universität in Mönster een Läerstool … [Read more...]